Γιαούρτι και Δυσανεξία στην Λακτόζη – Από ποιούς παράγοντες θα εξαρτηθεί η ένταση του φαινομένου?
Η ΜΗ ικανότητα του ανθρώπινου οργανισμού να παράγει το ένζυμο της λακτάσης (β-γαλακτοσιδάση) σε επαρκείς ποσότητες, μπορεί να δημιουργήσει την εμφάνιση μιας σειράς δυσμενών κλινικών συμπτωμάτων.
Σχηματική απεικόνιση της διάσπασης της λακτόζης από το ένζυμο της λακτάσης. Τί θα πρέπει να θυμάμαι? Το ίδιο το ένζυμο της λακτάσης δεν μεταβάλλεται και συνεχίζει να διασπά άλλα μόρια λακτόζης.
Τα συμπτώματα αυτά αναφέρονται με τον διεθνή όρο lactose intolerance.
Αυτός ο όρος μπορεί να μεταφρασθεί ως: ΜΗ ανθεκτικότητα στην Λακτόζη, ή ΜΗ ανοχή στην Λακτόζη ή συνηθέστερα Δυσανεξία στην Λακτόζη.
Τα συμπτώματα τα οποία εμφανίζονται όταν ένα άτομο με Δυσανεξία στην Λακτόζη, lactose intolerance, καταναλώνει τροφές οι οποίες περιέχουν λακτόζη, κάθε φορά είναι διαφορετικά.
Σχηματική απεικόνιση των λαχνών του εντέρου και των μορίων της λακτόζης. Αυτά τα μόρια της λακτόζης μεταφέρονται με την τροφή. Από τις λάχνες του εντέρου παράγονται και απελευθερώνονται μόρια της λακτάσης. Αυτά τα μόρια της λακτάσης μπορούν να διασπάσουν όλα τα μόρια της λακτόζης μέσα στο χρονικό διάστημα κατά το οποίο αυτά τα μόρια της λακτόζης θα βρίσκονται στον εντερικό σωλήνα? Εάν όχι, ποιά θα είναι η περαιτέρω πορεία αυτών των μορίων της λακτόζης?
Τα συμπτώματα αυτά εξαρτώνται από παράγοντες όπως είναι:
–1. Η γενικότερη φυσιολογία (ευαισθησία) του οργανισμού,
Σχηματική απεικόνιση των εντερικών λαχνών και των μορίων της λακτόζης. Όταν τα εντερικά κύτταρα παράγουν το ένζυμο της λακτάσης σε ικανοποιητικές ποσότητες, τότε, η λακτόζη διασπάται ικανοποιητικά σε γλυκόζη και σε γαλακτόζη. Στη συνέχεια, αυτοί οι δύο μονοσακχαρίτες εισέρχονται στο κυκλοφορικό σύστημα. Τα μόρια της λακτόζης τα οποία δεν διασπώνται θα προχωρήσουν προς το παχύ έντερο χωρίς να απορροφηθούν από τον οργανισμό.
–3. Ο ρυθμός μεταφοράς της τροφής προς και δια μέσω του εντερικού συστήματος,
–4. Τα γενικότερα συστατικά τα οποία περιέχει η τροφή (ο παράγοντας αυτός είναι γνωστός ως meal effect)
–5. Το προφίλ της μικροχλωρίδας του παχέος εντέρου
Σχηματική απεικόνιση του γαστροεντερικού συστήματος του ανθρώπου. Τα μόρια της γαλακτόζης τα οποία δεν διασπάσθηκαν εισέρχονται στο παχύ έντερο. Τί θα πρέπει να θυμάμαι? Η απορρόφηση των (θρεπτικών) συστατικών γίνεται μόνον στο λεπτό έντερο. Η όποια διάσπαση της λακτόζης γίνει στο παχύ έντερο ΔΕΝ θα οδηγήσει στην απορρόφηση της γλυκόζης και της γαλακτόζης.
Με το γιαούρτι αντιμετωπίζω (περισσότερο) αποτελεσματικά την Δυσανεξία στην Λακτόζη – Ελάτε να δούμε το γιατί
Τα οξυγαλακτικά βακτήρια έχουν αναπτύξει δύο διαφορετικούς τρόπους για την απορρόφηση και την επακόλουθη υδρόλυση της λακτόζης.
Γιαούρτι, μικροοργανισμοί και Δυσανεξία στην Λακτόζη
Τί μπορεί να αντιμετωπίσουμε σε περιπτώσεις lactase nonpersistence? 1ον η μη απορροφημένη λακτόζη που διέρχεται από το κόλον έχει υψηλό οσμωτικό φορτίο, παρασύρει μαζί της μεγάλες ποσότητες νερού και ηλεκτρολυτών και οδηγεί σε διάρροια. 2ον Η μη απορροφημένη λακτόζη υδρολύεται σε γαλακτόζη (Gal) και σε γλυκόζη (Glu) από την β-γαλακτοσιδάση που υπάρχει στα οξυγαλακτικά βακτήρια. Αυτοί οι μονοσακχαρίτες είναι στη συνέχεια διαθέσιμοι για περαιτέρω ζυμώσεις οι οποίες θα λάβουν χώρα από την μικροχλωρίδα του ειλεού και του παχέος εντέρου. Έτσι, παράγονται ελεύθερα λιπαρά οξέα μικρής αλυσίδας καθώς και παραπροϊόντα υδρογόνου και διοξειδίου του άνθρακα, προκαλώντας φούσκωμα στο λεπτό έντερο και μετεωρισμό στο κόλον. 3ον Τρίτον, η αναγωγή του διοξειδίου του άνθρακα από ορισμένα στελέχη των βακτηρίων σε μεθάνιο θα μπορούσε, θεωρητικά, να οδηγήσει σε δυσκοιλιότητα. Lomer MC, Parkes GC, Sanderson JD. Review article: lactose intolerance in clinical practice–myths and realities. Aliment Pharmacol Ther. 2008 Jan 15;27(2):93-103.
Έχουμε αναφέρει ότι η δημιουργία του γιαουρτιού οφείλεται σε δύο θερμόφιλα ομοιοζυμωτικά οξυγαλακτικά βακτήρια.
Αυτά τα βακτήρια ανήκουν 1) στο είδος Streptococcus thermophilus και 2) στο είδος Lactobacillus bulgaricus.
Το γάλα περιέχει περίπου 4.7% λακτόζη. Δηλαδή, σε 1 ποτήρι γάλα (250 ml) περιέχονται: 0.25 Χ 4.7% = 11.75 γραμμάρια λακτόζης. Μοριακό Βάρος Λακτόζης = 342. Άρα σε 1 ποτήρι γάλα περιέχονται 11.75 / 342 = 0.034 mol λακτόζης. Άρα σε 1 ποτήρι γάλα περιέχονται (6.022 Χ 10^23) Χ 0.034 = 2 Χ 10^22 μόρια λακτόζης. Εγώ έχω την ικανότητα να παράξω τόση λακτάση η οποία να διασπάσει αυτήν την ποσότητα της λακτόζης, όσο αυτή η λακτόζη θα βρίσκεται στο λεπτό έντερο?
Τί το ιδιαίτερο έχουν αυτά τα βακτήρια?
Η απορρόφηση, η είσοδος της λακτόζης στο εσωτερικό των κυττάρων αυτών των βακτηρίων γίνεται με το σύστημα lactose permease.
Σύμφωνα με το σύστημα lactose permease, η λακτόζη δεν φωσφορυλιώνεται πριν μεταφερθεί μέσα στο κύτταρο.
Α. Σχηματική απεικόνιση της α) αύξησης του πληθυσμού των δύο ειδών βακτηρίων, και β) της τώσης της τιμής του pH, κατά την διάρκεια της επώασης του γάλακτος κατά την παραγωγή του γιαουρτιού. Εάν υποθέσουμε ότι η διαδικασία ολοκληρώθηκε σε 3.5 ώρες, τότε, η τιμή pH του γιαουρτιού είναι 4.30, ο πληθυσμός του Lactobacillus bulgaricus είναι περίπου 500 εκατομ. ανά γραμ. γιαουρτιού, και ο πληθυσμός του Streptococcus thermophillus είναι περισσότερος από 1 δισεκατομ. ανά γραμ. γιαουρτιού. Β. Σχηματική απεικόνιση της μεταβολής των διαφόρων συστατικών κατά την διάρκεια της επώασης του γάλακτος κατά την παραγωγή του γιαουρτιού. Εάν υποθέσουμε ότι η διαδικασία ολοκληρώθηκε σε 3.5 ώρες, τότε, (η τιμή pH του γιαουρτιού είναι 4.30), η λακτόζη είναι 3.2%, και η περιεκτικότητα σε γαλακτικό οξύ είναι 0.75%.Όταν η λακτόζη βρεθεί μέσα στο κύτταρο υδρολύεται, με την βοήθεια του ενζύμου β-γαλακτοσιδάση, σε γλυκόζη και σε γαλακτόζη.
Γιαούρτι και Δυσανεξία στην Λακτόζη – Ας δούμε, λοιπόν, το τί συμβαίνει όταν εγώ καταναλώνω το γιαούρτι
Με την επίδραση των εξαιρετικά δυσμενών συνθηκών στο στομάχι και στο λεπτό έντερο εκατομμύρια βακτήρια – κύτταρα δηλαδή, του Streptococcus thermophilus και του Lactobacillus bulgaricus καταστρέφονται και!!! Η β-γαλακτοσιδάση την οποία περιέχουν απελευθερώνεται.
Μέσα στο γιαούρτι υπάρχουν τουλάχιστον, 10^7 ωφέλιμα βακτήρια ανά γραμμάριο γιαουρτιού.
Αυτή η β-γαλακτοσιδάση, η λακτάση, δηλαδή, θα αρχίσει μέσα στο λεπτό έντερο να διασπά την λακτόζη του γιαουρτιού.
Συνεπώς, σε μια κατάσταση Δυσανεξίας στην λακτόζη, εμείς δεν μπορούμε να παράγουμε το ένζυμο της λακτάσης, σε επαρκείς ποσότητες, αλλά!
Αυτό το ένζυμο μάς προσφέρεται, τώρα, από τα βακτήρια του γιαουρτιού.
Τα τρία τμήματα του λεπτού εντέρου: Δωδεκαδάκτυλος, Νήστιδα, Ειλεός. Η συντριπτική πλειοψηφία των ωφέλιμων βακτηρίων του γιαουρτιού καταστρέφεται στο λεπτό έντερο. Ακολούθως, το ένζυμο της β-γαλακτοσιδάσης, το οποίο υπάρχει στο εσωτερικό αυτών των βακτηρίων απελευθερώνεται στο λεπτό έντερο. Έτσι, λοιπόν, η διάσπαση της λακτόζης προωθείται.
Ζυμωμένα γάλατα, μικροοργανισμοί και Δυσανεξία στην Λακτόζη
Εμείς, για την παρασκευή πολλών ειδών ζυμωμένων γαλάτων, χρησιμοποιούμε οξυγαλακτικά βακτήρια τα οποία ανήκουν στο γένος Lactococcus.
Τέτοιου είδους ζυμωμένα γάλατα είναι το εμπορικό ξινόγαλα, το βουτυρόγαλα, κ.α.
Σχηματική απεικόνιση του τρόπου εισόδου της λακτόζης στο κύτταρο με το σύστημα lactose permease. Η διάσπαση της λακτόζης γίνεται μέσα στο κύτταρο από το ένζυμο λακτάση (β-γαλακτοσιδάση).Τί το ιδιαίτερο έχουν αυτά τα βακτήρια?
Η απορρόφηση, η είσοδος της λακτόζης στο εσωτερικό των κυττάρων αυτών των βακτηρίων γίνεται με το σύστημα της φωσφοενολοπυροσταφυλικής φωσφοτρανσφεράσης (Phosphoenolpyruvate Phosphotransferase System) ή (PEP – PTS System).
Ξινόγαλα του εμπορίου. Αυτό το ξινόγαλα έχει υψηλή περιεκτικότητα σε υγρασία (περίπου 90%) και ήπια οξύτητα. Συνεπώς η περιεκτικότητα σε λακτόζη είναι σχετικά υψηλή. Επίσης αυτό το ποτό παρασκευάζεται με την χρήση μικροοργανισμών οι οποίοι ανήκουν στο γένος Lactococcus. Συνεπώς,η κατανάλωση του ξινογάλακτος τυριού θα πρέπει να συνοδεύεται από τροφές οι οποίες περιέχουν φυτικές ίνες όπως είναι η χορτόπιτα ή το ψωμί ολικής άλεσης.
Σύμφωνα με το σύστημα αυτό, η λακτόζη, αρχικά, φωσφορυλιώνεται σε φωσφορική λακτόζη (lactose-P), στην κυτταρική μεμβράνη, και, κατόπιν, μεταφέρεται μέσα στο κύτταρο.
Μέσα στο κύτταρο, η λακτόζη υδρολύεται, (διασπάται) από το ένζυμο φωσφο-β-γαλακτοσιδάση, (β-P-gal), σε 1) γλυκόζη και σε 2) 6-φωσφορική γαλακτόζη.
Σύστημα φωσφοενολοπυροσταφυλικής φωσφοτρανσφεράσης [(phosphoenolpyruvate (PEP), phosphotransferase system (PTS]. Σύμφωνα με το σύστημα αυτό, η λακτόζη, αρχικά, φωσφορυλιώνεται σε φωσφορική λακτόζη (lactose-P), στην κυτταρική μεμβράνη, και, κατόπιν, μεταφέρεται μέσα στο κύτταρο. Μέσα στο κύτταρο, η λακτόζη υδρολύεται, (διασπάται) από το ένζυμο φωσφο-β-γαλακτοσιδάση, (β-P-gal), σε 1) γλυκόζη και σε 2) 6-φωσφορική γαλακτόζη.
Ακολούθως, με την επίδραση των εξαιρετικά δυσμενών συνθηκών στο στομάχι και στο λεπτό έντερο η καταστροφή εκατομμυρίων βακτηρίων των διαφόρων ειδών του γένους Lactococcus θα οδηγήσει στην απελευθέρωση του ενζύμου φωσφο-β-γαλακτοσιδάση.
‘Όμως, αυτό το ένζυμο δεν μπορεί να διασπάσει την β-γαλακτοσιδάση.
Γιαούρτι και Δυσανεξία στην Λακτόζη – Γιαούρτι ή Ζυμωμένα γάλατα?
Μάλαξη και ξέπλυμα (washing) του βουτύρου. Έτσι, θα προκύψει το βουτυρόγαλα. Αυτό το βουτυρόγαλα έχει υψηλή περιεκτικότητα σε υγρασία (άνω του 90%) και πολύ μικρή έως ήπια οξύτητα. Συνεπώς η περιεκτικότητα σε λακτόζη είναι σχετικά υψηλή. Επίσης αυτό το ποτό παρασκευάζεται με την χρήση μικροοργανισμών οι οποίοι ανήκουν στο γένος Lactococcus ή/και στο γένος Leuconostoc. Οι μικροοργανισμοί οι οποίοι ανήκουν στο γένος Leuconostoc (Leuconostoc lactis) χρησιμοποιούν το σύστημα lactose permease.
Συνεπώς, για να απαλύνετε μια κατάσταση Δυσανεξίας στην Λακτόζη, εσείς προτιμήστε να φτιάξετε γαλακτοκομικά προϊόντα τα οποία έχουν παρασκευαστεί με τους μικροοργανισμούς οι οποίοι ανήκουν στο είδος Streptococcus thermophilus και στο είδος Lactobacillus bulgaricus.
Βέβαια, σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να θυμόμαστε ότι η συχνή κατανάλωση ζυμωμένων γαλάτων θα προωθήσει την βελτίωση της μικροβιακής μικροχλωρίδας του παχέος εντέρου.
Μαλακό αλειφόμενο τυρί Κατίκι. Αυτό το τυρί έχει υψηλή περιεκτικότητα σε υγρασία (75%) και ήπια οξύτητα. Το τυρί αυτό παρασκευάζεται με την χρήση μικροοργανισμών οι οποίοι ανήκουν στο γένος Lactococcus. Συνεπώς,η κατανάλωση αυτού του τυριού θα πρέπει να συνοδεύεται από τροφές όπως είναι η χορτόπιτα ή το ψωμί ολικής άλεσης.
Το κατάλληλο προφίλ της μικροχλωρίδας του παχέος εντέρου θα απαλύνει τα δυσμενή συμπτώματα της Δυσανεξίας στην Λακτόζη.
Γιαούρτι και Δυσανεξία στην Λακτόζη – Τί θα πρέπει να θυμάμαι?
Εμείς μπορούμε να φτιάξουμε ή να καταναλώσουμε γαλακτοκομικά προϊόντα τα οποία περιέχουν και τους μικροοργανισμούς οι οποίοι ανήκουν στο είδος Bifidobacterium longum και στο είδος Bifidobacterium animalis.
Αριάνι του εμπορίου. Η κατανάλωση του αριάνι ενδείκνυται σε καταστάσεις Δυσανεξίας στην Λακτόζη? Οι βιομηχανίες χρησιμοποιούν καλλιέργειες εκκίνησης (starter cultures) για την παρασκευή του ποτού αριάνι. Όταν αυτές οι καλλιέργειες εκκίνησης περιέχουν τα δύο οξυγαλακτικά βακτήρια τα οποία είναι υπεύθυνα και για την παρασκευή του γιαουρτιού, τότε, η κατανάλωση του αριάνι θα απαλύνει τα δυσμενή συμπτώματα.
Αυτοί οι μικροοργανισμοί μπορούν, επίσης, να απελευθερώσουν το ένζυμο της λακτάσης στο λεπτό έντερο.
Βέβαια, υπάρχουν και στελέχη (strains) μικροοργανισμών, (για παράδειγμα στελέχη του είδους Lactobacillus acidophilus), τα οποία έχουν την ικανότητα να επιβιώνουν σε αυτές τις εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες.
Ως αποτέλεσμα, αυτοί οι μικροοργανισμοί, ουσιαστικά, δεν απελευθερώνουν το ένζυμο της λακτάσης στο λεπτό έντερο.
Ακολούθως, η διάσπαση της λακτόζης περιορίζεται.
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ
https://youtu.be/cvZj5idqM00
Δείτε περισσότερα:
On the Evolution of Lactase Persistence in Humans. Ségurel L., Bon C. Annu. Rev. Genom. Hum. Genet. 2017; 8:297–319.
A 100-Year Review: Yogurt and Other Cultured Dairy Products. Aryana, K.J. and Olson, D. (2017) Journal of Dairy Science, 100, 9987-10013.
Systemic lactose intolerance: a new perspective on an old problem. Matthews SB, Waud JP, Roberts AG, Campbell AK. Postgrad Med J 2005; 81: 167–73
The role of resistance to bile salts and acid tolerance of exopolysaccharides (EPSS) produced by yogurt starter bacteria. Boke, H., B. Aslim and G. Alp. 2010. Archives of Biological Sciences 62:323-328.
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΌχι
Facebook Comments